تعزیه خوانی در روستا

• 

نويسنده : Mohammadi Mohammad

تعزيه خوانى(شبيه خوانى) از دوره نادر شاه در اين منطقه رواج يافت،تعزيه خوانى در امره نيز ازحدود 160سال پيش شروع شده و عمده تعزيه خوانان از دو خاندان بوده اند و حدودا" هر 40 سال از يك نسل به نسل ديگر انتقال يافت.اسامى خاندان اول عبارتند از:
محمد على زابت،ميراسد اﷲ،مير محمدعلى،سيد خيراﷲ،سيد احمد وفرزندانش
همچنين خاندان دوم نيز به اسامى زير هستند:
رحمان زابت،ملا طغانعلى،ملا بمانعلى وملا عبدالعلى و فرزندانش.
از اين دو خاندان برادر زاده ها و فاميل وابسته ،تعزيه خوان بوده و هستند.

چگونگی اجرا نمایش

نمايش تعزيه عمدتا" در روزها و شبهايى كه مناسبتى دارد اجراء مى شود.عمدتا" موضوع نمايش با  مناسبت همان روز مطابقت دارد.عده اى از اهالى مبلغ نذرى خود را درحين نمايش و يا بعد از آن  به تعزيه خوانان مى دهند. از نظر مكانى غير از مواردى محدود محل خاصى را نمى طلبند و عمدتا" در تكيه ها به اجراء در مى آيد , البته در قديم علاوه بر حسينيه ها  در حياط امامزاده ها نمايش مى دادند كه جديدا" از بين امامزاده ها فقط در امامزاده على و آن هم سالى يكبار  و بصورت تفريحى نمايش به اجراء در مى آيد. مى توان به ترتيب ،محل اجراء اين نمايش را از بيشترين دفعات به كمترين دفعات اينگونه بيان كرد:

• حسینیه حضرت علی اصغر (ع)(بالا تکیه)
• حسینیه امام جعفر صادق (ع)(پایین تکیه)
• تكيه پنج تن آل عبا
• حسينيه صاحب الزمان(زائر تکیه)
• حسينيه ارشاد( یور تکیه)
• امامزاده على واماكن مختلف بصورت متفرقه
 
تماشاچيان دور تعزيه خوانان حلقه مى زنند و زنان با چادر عمدتا" در جلوتر از مردان روى زمين مى نشينند.در حلقه هاى عقب تر ممكن است قسمتى مردان و قسمتى زنان باشند. عمدتا" روى ايوان حسينيه پيرمردها و مردان ميان سال مى نشينند،در گوشه ها و بر ديوارهاى اطراف جوانان جاى مى گيرند.

تعزیه خوانی روز عاشورا با حضور پرشور عاشقان حسینی
 
پذيرايى و وسايل مورد نياز اجراء نمايش
پذيرايى شبيه خوانى معمولا" آب ، چاى ، شربت مى باشد. تماشاچيان رديفهاى جلو به ندرت پذيرايى مى شوند. وسايل مورد نياز تعزيه عبارتند از : تبر زين – مشك - كلاه چوپان – سينى - چوبدستى – كجاوه – اسب –  گهواره – كت نمدى (لم چوخا) چرم وشره – شمشیر – گرز – خنجر – زره – كلاهخود – سپر – لباس رنگى (قرمز- سبز – سرمه اى )چكمه چرمى – تابوت دستى –سرشهيدان (كچ) و غيره.
دربين تعزيه ها ، تعزيه امام حسين (ع) ازهمه طولانى تر و با ازدحام بيشتر میباشد كه به سه علت است، اول اينكه بيشتر ماجراى صحراى كربلا را شامل مى شود و دوم اين كه در روز تعطيلى(عاشورا) اجرا مى شود. سوم اينكه مراسم تعزيه خوانى با مراسم دسته روى در روز عاشورا تلفيق مى شود. هنگام اتمام تعزيه در حسينيه ميانى عده اى  از عزاداران با چكمه و پارچه خون آلود، تابوت درست مى كنند و دو نفر آن را به دوش مى كشند پشت سر آنها چند اسب با حامل اسيران كربلا  براه مى افتند كه افسار اولين اسب، دست شخصى است كه لباس حضرت امام سجاد(ع) را برتن دارد. پشت سر آنها جوانان صف مى بندند و پس از آنها مردم عادى و سپس زنان قرار دارند كه با نوحه خوانى و سينه زنى از حسينبه حضرت علی اصغر(بالا تکیه) به حسينيه ى امام جعفر صادق(پايين تکیه) - محل برگزارى تعزيه - مى آيند، وقت طورى تنظيم مى شود كه در پايان تعزيه به نزديك حسينيه برسند. وقتى كه رسيدند، يكنفر از داخل دسته روى به زبانحال مردى ناشناس از حوادث عاشورا سوال مى كند و يكنفر از حسينيه به زبانحال حضرت زينب جواب مى گويد این تعزیه همه ساله بینندگان زیادی از شهرهای مختلف استان را به محل میکشد به طوری که همیشه خیابان های اطراف نیز در روز عاشورا مملو از جمعیت میشود از جمله خصایصی که این تعزیه دارد مراسم اسب دوانی، سمبلی از خیمه گاه امام حسین (ع)، آتش زدن خیمه و اسارت طفلان ، حمله ی نمادین شیر به یزیدیان و در کردن تیر تفنگ در موقع یاعلی گفتن برای ابهت بخشیدن به تعزیه اشاره نمود.
 
منبع: amreh.ir

---